بسیج؛ یادگار ماندگار امام خمینی(ره)؛ نهاد راهبردی و نماد اقتدار کشور
بسیج؛ یادگار ماندگار امام‌خمینی (ره)؛ نهاد راهبردی و نماد اقتدار کشور
اگرچه بسیج، بسیجی، روحیه و فرهنگ بسیجی از موضوعات ارزشی ثابت، ماندگار و همگانی است، اما در هفته گرامیداشت بسیج، فرصتی بیشتر فراهم می‌شود که از این شجره طیبه انقلاب اسلامی و یادگار ماندگار امام خمینی (ره) یاد شود.
در واقع هفته بسیج از طرفی فرصت مغتنمی است برای گرامیداشت یاد و نام مجاهدان مخلص و مؤمنی که به آیندگان درس توحیدمحوری، خداباوری، معادباوری، ولایتمداری، اعتماد به نفس، عزتمداری، شجاعت، مقاومت، ایستادگی، پایداری و انسانیت را آموختند.
از طرفی دیگر، این هفته فرصت بسیار خوبی برای واکاوی ابعاد تفکر و اندیشه بسیجی است که می‌توان گفت اگر اندیشه و تفکر بسیجی در کشور نهادینه شود، علاوه بر تضمین و تثبیت عزت، اقتدار و امنیت می‌تواند نقش بسزایی در خنثی شدن و نقش بر آب شدن نقشه‌های کینه توزان، بدخواهان و… انقلاب اسلامی، نظام مقدس جمهوری اسلامی و ملت مؤمن، بصیر و انقلابی ایران شود.
بسیج مظهری از اتحاد، اراده و اخلاص مسلمانان است که با ظهور اسلام متولد شده و در جامعه اسلامی عهد پیامبر اعظم (ص) رشد یافته است، امام خمینی (ره) نیز با هوشمندی و درایت خاص خود با بهره گیری از این ظرفیت تاریخی برای سازماندهی میلیون‌ها انسان با ایمان در ۵ آذر ۱۳۵۸ دستور تشکیل بسیج مستضعفین را صادر کرد و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در دی ماه ۱۳۵۹ به صورت قانونی رسمیت یافت.
ریشه تاریخی بسیج به صدر اسلام برمی گردد، زمانی که پیامبر اعظم (ص) آحاد مردم، از زن و مرد، پیر و جوان را برای تبلیغ و ترویج دین و آمادگی در برابر تجاوز قدرت‌های مادی فراخواند و از آنها امتی منسجم و مقتدر ساخت. بنابراین باید گفت که مبنای شکل گیری بسیج، روحیه دفاعی است. حضرت امام خمینی (ره) در این رابطه فرموده‌اند: «سنگ بنای بسیج بر حکم فقهی و جهادی استوار است؛ جهادی که مبتنی بر روحیه دفاعی باشد و نه تهاجمی یا جهان گشایی» (صحیفه نور، ج ۲۱، ص ۱۹۵)
در واقع فلسفه تشکیل بسیج، ایجاد توانایی‌های لازم در همه افراد معتقد به اسلام برای دفاع از دین و سرزمین اسلامی و مسلمان بوده است، زیرا دفاع از اعتقادات، ارزشها و مقدسات ایجاب می‌کند که در مقابل تهدیدات با هم افزایی آحاد جامعه اسلامی برخورد شود.
در این راستا می‌توان گفت بسیج در چند ماه آغازین پیروزی انقلاب منتهی به آذر ۵۸ به صورت غیرسازمان یافته شکل گرفت، اما با تصرف لانه جاسوسی آمریکا و برملاشدن بیش از پیش توطئه‌های گسترده و پیچیده آمریکا و تحرکات خائنانه برخی جریان‌های تجزیه طلب، ناامن ساز و برانداز ایادی فریب خورده و وابسته به دشمنان و… زمینه سازی شد. امام (ره) با دید وسیع و پیامبرگونه خود در ۵ آذر ۱۳۵۸ دستور تشکیل ارتش ۲۰ میلیونی (در آن زمان) را صادر فرمودند و در این فرمان معجزه گون حرکت‌هایی را که به نام بسیج در جامعه در عمل نقش آفرینی می‌کردند انسجام بخشیدند.
در پی فرمان امام (ره) زن و مرد و پیر و جوان عاشقانه فرمان رهبر الهی خود را لبیک گفتند و نهاد با برکت بسیج شکل گرفت. بستر و زیرساخت بسیج به عنوان «شجره طیبه و پرثمر انقلاب اسلامی»، «لشگر مخلص خدا»، «میقات پابرهنگان»، «معراج اندیشه پاک اسلامی»، «مدرسه عشق»، «مکتب شاهدان»، «سند کارآمدی و افتخارآمیز انقلاب اسلامی» و… روحیه، اندیشه و تفکر بسیجی است که حاصل آن فرهنگ بسیجی بوده و در بردارنده جوهره عقلی- دینی و دارای ویژگی‌هایی چون: خدامحوری، عقلانی و منطقی بودن، آرمان گرایی واقع نگر، ایمان مداری، عدالت خواهی، ظلم ستیزی، وحدت گرایی و وفاق اندیشی و… است. در این فرهنگ که عقل و دین بر همدیگر منطبق هستند، ارکانی چون تعامل عالمانه، عاقلانه و متعهدانه، باور مبنایی و اصولی، هم زبانی، همدلی و… وجود دارد. در این فرهنگ والا شاخص‌هایی چون: معنویت، شجاعت، آگاهی و شناخت، دشمن شناسی، ظلم ستیزی، عمل صالح و متعهدانه، اکرام و احترام، فداکاری در راه نظام، از خودگذشتگی در انجام تکلیف، اعتقاد به جامعیت نظام حکومتی اسلامی، اعتقاد به تقابل نظام اسلامی با نظام استکباری، تقید به حفظ نظام اسلامی، مسئولیت پذیری، داشتن قدرت تجزیه و تحلیل مسائل سیاسی – اجتماعی، آمادگی دائمی، حضور دائمی در صحنه، اندیشیدن به اهداف بزرگ، ترویج تفکر انقلابی، حرکت در مسیر رشد و تعالی و… وجود دارد.
نقش تعیین کننده و غیر قابل جایگزین بسیج این تشکل الهی و شجره طیبه را در همه عرصه‌های انقلاب به عنوان کانون نظام دفاعی جمهوری اسلامی در جایگاه ویژه ای قرار داد. بسیج به شکل سازمان یافته کنونی پدیده‌ای نوظهور و روز آمد است که ریشه در باورهای اسلامی ملت مسلمان ایران دارد.
بسیج مستضعفین و امکانات مردمی، تکیه گاه مطمئن و ذخیره پایان ناپذیری است که با کمک آن می‌توان همه مشکلات و چالش‌های فرا روی نظام را برطرف کرد با گذشت بیش از ۴۰ سال از دوران پرفراز و نشیب پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون بر همگان ثابت شده که موارد ذیل با تقویت بسیج تحقق یافته و می‌یابد:
- حفظ جایگاه و موقعیت جمهوری اسلامی ایران
- ارتقای جایگاه اعتقادی نظام مقدس اسلامی و انقلاب اسلامی
- رویارویی بانظام سلطه و جهان استکباری
- حمایت و ایجاد دلگری در جوامع اسلامی، نجات مردم فلسطین، افغانستان، عراق که از اهداف انقلاب اسلامی است
سازمان بسیج مستضعفان ویژگی‌هایی دارد که برخی از آنها را می‌توان به شرح زیر بیان نمود:
- مجموعه‌ای مردمی و انقلابی است؛
- برخوردار از مبانی و نظام اعتقادی کشور است؛
- مبتنی بر اهداف انقلاب و نظام است؛
- معطوف به نیازمندی‌های اساسی کشور است؛
- سازمانی فراگیر است و همه افراد جامعه را شامل می‌شود؛
- داوطلبانه و بر انگیزه و ایمان افراد استوار است؛
- تابع رهبری دینی است؛
- سازمان یافته در همه اقشار، اصناف و لایه‌های اجتماعی است؛
- افزایش کارآمدی نظام و رفع نیازهای اساسی کشور را دنبال می‌کند؛
- حفظ، تداوم، گسترش و عمق بخشی انقلاب اسلامی را هدف اصلی خود قرار داده است.
می‌توان گفت: غیرت، پای بندی به آموزه‌های دین و اخلاق، آگاهی و بصیرت، کار و تلاش بی وقفه، مردمداری، پیشگامی، صبر و پایداری، تکلیف محوری، همه جانبه نگری، کارآمدی، پشتوانه نظام و انقلاب اسلامی بودن و… از جمله ویژگی‌ها و صفات اصلی بسیج و بسیجی است و بسیجیان با بهره گیری از این ویژگی‌ها و صفات در یک نگاه سازمان یافته، تفکر و فرهنگ بسیجی را شکل می‌دهند.
بسیج به عنوان نماد سرمایه اجتماعی نظام اسلام در حوزه‌های اعتمادسازی، مشارکت عمومی، تقویت مشروعیت نظام، شبکه سازی اجتماعی هدفمند، پای بندی به ارزشها، همبستگی اجتماعی و رضایتمندی عمومی، حفظ حاکمیت، برقراری امنیت و… دارای ابعاد گسترده و عمق زیادی است که پرداختن به آنها در روند موفقیت‌های نظام و انقلاب بسیار با اهمیت است.
با بهره گیری از رهنمودهای امام (ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) مشخص می‌شود که نهاد بسیج علاوه بر دفاع از مرزها، کیان و تمامیت ارضی کشور، ظرفیت بالا و والایی در عرصه‌های مختلف برای دفاع از ارزش‌های دینی – میهنی دارد.
بسیج نیروی راهبردی نظام اسلامی برای تحقق اهداف والای انقلاب اسلامی است، این نهاد منحصر به فرد حضور در صحنه‌های مورد نیاز انقلاب و نظام و… همت گماردن برای تحقق تمدن اسلامی را در دستور کار قرار داده است، زیرا بسیج منطبق بر گفتمان انقلاب اسلامی و زیر لوای تفکر اسلام نبوی (ص) شکل گرفته است.
بسیج مظهری از فرهنگ ناب اسلامی و فرهنگ بسیجی نسخه و داروی شفابخش همیشگی است، زیرا بسیج برخوردار از ظرفیت جامع و کارآمدی است که استعدادهای درونی را در عرصه‌های مختلف بروز می‌دهد.
در حوزه شناخت اهداف، سیاست‌ها و… بسیج توجه به گزاره‌های زیر بسیار دارای اهمیت است:
- باور به راهگشایی فرهنگ و تفکر بسیجی برای مشکلات و مسائل موجود؛
- ایجاد عزم جدی برای گسترش و تعمیق فرهنگ و تفکر بسیجی در عرصه‌های یاد شده؛
- توجه جدی مراکز علمی و پژوهشی و نخبگان فکری به تدوین فرهنگ بسیج؛
- تبیین و تشریح فرهنگ و تفکر بسیجی.
در این راستا نکات زیر به عنوان مفروضات تلقی می‌شوند:
- فرهنگ بسیج به عنوان یک فرهنگ پیشرو و کارآمد است.
- نخبگان و اندیشمندان زیادی وجود دارند، که می‌توانند این فرهنگ را در جامعه تدوین و تبیین کنند.
- منشأ و منبع فرهنگی بسیج مساجد و مراکز دینی می‌باشد.
- نظریه پرداز فرهنگ بسیجی در انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره) بوده و رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) بسیار عالمانه، هوشمندانه و حکیمانه این راه را دنبال می‌کند.
- فرهنگ بسیج در اعتقادات، عواطف و ارزشها و رفتارهای فرد از طریق تعلیم و تربیت دینی – مذهبی نفوذ کرده است.
- فرهنگ بسیج؛ فرهنگی اسلامی – مردمی در پاسخ به خلأهای برخی ساختارها، برای کمک به جلوگیری از تهدیدات و… می‌باشد.
بسیج ستون استوار و پایه محکم دفاع از انقلاب و کشور و عامل بسیاری از فتوحات در دفاع مقدس، سازندگی و پیشرفت کشور در دوره‌های مختلف است و امروز نیز مؤثرترین عامل نقش آفرین در امنیت کشور است. بسیج یک حرکت سازمان یافته اجتماعی و یک فرهنگ تمام عیار است که ریشه در باورهای اسلامی ملت مسلمان ایران دارد که هدف آن پاسداری از ارزشها و آرمان‌های انقلاب اسلامی و گسترش حاکمیت قانون خدا در جهان است. این مجموعه خدایی به منظور آمادگی دفاعی آحاد مردم در تمامی زمینه‌ها، دفع تهدیدات پیش روی انقلاب و ظرفیت سازی برای مشارکت مردم در عرصه‌های مختلف انقلاب و… شکل گرفته است.
بسیج و بسیجیان دارای رسالتی بزرگ هستند که در محور این رسالت پرچمداری حرکت عظیم معنوی و اخلاقی در جهان است.
از منظر رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) حمایت و دفاع از اصول مسلم اسلامی، مقابله با انحرافات، حرکت به سمت اهداف والای انقلاب اسلامی، اقامه‌ی امر به معروف و نهی از منکر، مقابله با تهاجم فرهنگی دشمن، دفاع از فضیلت‌ها و… از اساسی‌ترین کارهای بسیج است
از منظر رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) اساسی‌ترین کار انقلاب، بر عهده بسیج است و بسیج در میدان چالش‌های حیاتی و اساسی حضور دارد. با فراگیر شدن بسیج آینده کشور تضمین می‌شود
بسیج محور دفاع از انقلاب، عامل اقتدار و شکست ناپذیر ملت ایران، عامل شکست ناپذیری و آسیب ناپذیری انقلاب، مظهر عشق و ایثار و فداکاری، و… است که در عرصه‌های گوناگون فعالیت و مجاهدت می‌کند، بسیج و بسیجی با هویت خاص ویژگی‌های منحصر به فرد، اقدامات مؤثر و برکات فراوانی که برای ملت ایران، دولتمردان و… داشته است، شایسته قدرشناسی، تقویت، حمایت و... است.
پیشگامی در عمل، اهتمام به امور مسلمانان، حسن معاشرت، خیرخواهی برای همه، نیکی به همه مردم، وساطت در نیکی، یاری ستمدیده، کمک به آسیب دیدگان و مظلومان، چشم پوشی و… از مهم‌ترین وظایف و مسئولیت‌های بسیج و بسیجیان در حوزه اجتماعی است.
از بسیج و بسیجیان هر چه گفته شود، قطعاً حق مطلب ادا نمی‌شود، زیرا بسیج و بسیجیان مدافع انقلاب، عامل اقتدار کشور و بیمه کننده انقلاب و نظام و محور دفاع از فصلیت ها هستند.
منبع: دفتر مکتب و اندیشه دفاعی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی
نظر شما :