یمن؛ آوردگاه بایدن و سعودی
با روی کار آمدن دولت «جو بایدن» دمکرات در ایالات‌متحده آمریکا یکی از مسائلی که در سیاست خارجی این کشور احتمالاً بسیار پررنگ خواهد بود، مسئلۀ جنگ یمن و مباحث مربوط به انصارالله است. در این راستا سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته است که این وزارتخانه بررسی تروریستی اعلام شدن جنبش حوثی توسط دولت سابق را آغاز کرده است. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا نیز اخیراً گفته بود که واشنگتن در خصوص تروریستی اعلام کردن جنبش انصارالله یمن بازبینی انجام خواهد داد. این در حالی است که وزارت خزانه‌داری دولت دونالد ترامپ تروریست، در آخرین روز کاری خود، جنبش انصارالله یمن را به همراه سه نفر از رهبران آن را وارد فهرست تحریم‌های خود کرد.
ازآنجایی‌که نگاه تیم جو بایدن نسبت به رخدادهای منطقه ازجمله جنگ عربستان علیه یمن با نگاه تیم دونالد ترامپ تفاوت اساسی دارد، لذا به نظر می‌رسد طی هفته‌های آینده، موضوع پایان دادن به جنگ یمن در دستور کار رئیس‌جمهور جدید آمریکا قرار بگیرد. اظهار نظر اخیر مقامات سعودی ازجمله «فیصل بن فرحان»، وزیر خارجه عربستان مبنی بر آمادگی این کشور برای پایان دادن به جنگ یمن، پیام آشکاری از سوی ریاض به تیم بایدن تلقی می‌شود. وزیر خارجه عربستان اخیراً مدعی شده که این کشور آمادگی
دارد تا به جنگ یمن پایان دهد اما انصارالله در مسیر دستیابی به یک صلح پایدار بین عربستان و یمن کارشکنی می‌کند. از سوی دیگر آشتی میان ریاض و دوحه پیام مهمی از سوی عربستان به آمریکا است مبنی بر اینکه ریاض آمادگی دارد تا سیاست‌های خود را با تیم رئیس‌جمهور جدید آمریکا هماهنگ کند.
لذا با توجه به اینکه جو بایدن قرار است پرونده‌های متعدد مربوط به «محمد بن سلمان»، ولیعهد عربستان ازجمله پرونده قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار برجسته سعودی، جنگ یمن و باج چند صد میلیارد دلاری محمد بن سلمان به دونالد ترامپ را بازگشایی کند، بنابراین حاکمیت سعودی نسبت به آیندۀ ولیعهد به شدت نگران شده و درصدد بازنگری در سیاست‌های منطقه‌ای خود برآمده است. عربستان سعودی تلاش دارد تا قبل از بازگشایی این پرونده‌ها به شکلی آبرومندانه و بدون پرداخت هزینه‌های سنگین سیاسی و مالی، از باتلاق یمن خارج شود، اما به نظر می‌رسد که تیم بایدن در آینده فشارهای بیشتری بر آل‌سعود وارد خواهد ساخت. موضوع تروریستی اعلام کردن انصارالله که در آخرین روزهای حاکمیت ترامپ به درخواست رژیم آل‌سعود صورت گرفت، به این دلیل بود که عربستان سعودی به خوبی می‌داند که اگر جنگ یمن را به پایان برساند باید با انصارالله وارد مذاکره شود، اما از نظر حاکمیت سعودی قرار دادن نام انصارالله در فهرست سازمان‌های تروریستی مشروعیت لازم را از این جنبش مبارز یمنی خواهد گرفت.
طبیعی است که انصارالله به دلیل جایگاه مردمی بالایی که در یمن دارد از هم اکنون درصدد تهیه یک سلسله مدارک علیه رژیم آل‌سعودی برآمده تا در آینده این رژیم را به دلیل ارتکاب جنایات جنگی علیه مردم یمن در دادگاه بین‌المللی رسیدگی به جنایات جنگی محاکمه کند. به همین دلیل با اصرار محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، دونالد ترامپ انصارالله را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داد؛ اما به نظر می‌رسد که تیم جو بایدن ناچار خواهد بود که انصارالله را از این فهرست خارج سازد تا در روند مذاکرات صلح با عربستان در آینده مشارکت داشته باشد. در این بین قطعاً دشواری‌هایی در مسیر پایان دادن به جنگ یمن از سوی آمریکا وجود خواهد داشت؛ از جمله اینکه ممکن است ریاض درخواست انصارالله برای پرداخت غرامت جنگی به ملت یمن را نپذیرد. هرچند به دلیل اینکه دولت جو بایدن پرونده‌های سنگینی علیه بن‌سلمان در دست تهیه دارد، ریاض ناچار است که به دولت یمن و انصارالله امتیازاتی بدهد و از باتلاق یمن آبرومندانه خارج شود.
در مورد تحریم‌های اعمال‌شده علیه انصارالله نیز چون این تحریم‌ها در کنگرۀ آمریکا تصویب نشده، لذا جو بایدن به عنوان رئیس‌جمهور جدید آمریکا می‌تواند با استفاده از اختیارات قانونی خود بدون مراجعه به کنگره آمریکا این تحریم‌ها را لغو کند. اما در پاسخ به چرایی تلاش‌های بن سلمان و تیم وی برای حل بحران یمن باید به دو مسئله توجه ویژه داشت؛ نخست اینکه جو بایدن به شدت نسبت به سیاست‌های محمدبن‌سلمان، ولیعهد عربستان و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به دلیل نزدیکی این دو شخصیت به ترامپ خشمگین است. در نتیجه جو بایدن تلاش دارد تا بن سلمان و نتانیاهو را در آینده
از چرخه قدرت خارج کند تا بتواند سیاست‌های جدید خود را در منطقه اعمال کند. در واقع دمکرات‌ها به طور کلی با رژیم آل‌سعود مشکل دارند و سعی می‌کنند تا ولیعهد عربستان را که عامل ناامنی‌ها در منطقه و به خصوص یمن است، از چرخۀ قدرت خارج کنند و به جای او محمد بن‌نایف، ولیعهد سابق عربستان را که اکنون در حصر خانگی قرار دارد، به عنوان ولیعهد جدید انتخاب کنند.
علاوه بر این مسائل حقوق بشری که مورد توجه دمکرات‌ها است، در پایان دادن به جنگ یمن بی‌تأثیر نیست. در واقع، بایدن و دموکرات‌ها پایان جنگ خون بار یمن را فرصتی برای بهبود وجهه دولت جدید آمریکا در صحنۀ بین‌المللی قلمداد می‌کنند.
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :