حزب الله هدف اصلی فشارهای اقتصادی ریاض بر لبنان است

مقامات عربستان سعودی از چندی پیش تصمیم اقتصادی خصمانه‌ای را علیه لبنان اتخاذ کردند. ماجرا از آنجا آغاز شد که مسئولان ریاض در بیانیه‌ای از ممنوعیت واردات و ترانزیت میوه و سبزیجات از لبنان تا زمان ارائه تضمین از سوی مقامات این کشور مبنی بر توقف قاچاق مواد مخدر خبر دادند و اعلام کردند: «تصمیم بر آن شد که از ورودِ محموله‌های میوه و سبزیجات لبنانی به عربستان یا عبور آن‌ها از طریق آن جلوگیری شود. این اقدام عربستان سعودی واکنش‌های محافل داخلی لبنان را به دنبال داشته است. در همین ارتباط، «حسان دیاب»، نخست وزیر دولت پیشبرد امور لبنان به اقدام اقتصادی عربستان علیه کشورش واکنش نشان داد. دیاب در این خصوص گفت: «لبنان و لبنانی‌ها خواهان آزار و اذیت برادران سعودی نیستند. ما خواهان داشتن بهترین روابط با عربستان هستیم. ما حامی عربستان در مبارزه با شبکه‌های قاچاق و عاملان آن هستیم.»

نخست‌وزیر دولت پیشبرد امور لبنان همچنین ادامه داد: «ما مطمئن هستیم که عربستان و کشورهای حاشیۀ خلیج‌فارس به خوبی می‌دانند که منع واردات محصولات زراعی لبنان مانع از قاچاق مواد مخدر نمی‌شود و همکاری میان ما در کشف این شبکه‌ها مؤثر و کار ساز است.» افزون بر این، «میشل عون»، رئیس‌جمهور لبنان نیز به اقدام اقتصادی عربستان علیه این کشور واکنش نشان داد. در همین راستا، عون تصریح کرد: «حفظ همکاری اقتصادی با عربستان برایمان مهم است و ما امروز برای افشای ابهامات موجود و بازگشت اوضاع به وضعیت درست آن تلاش می‌کنیم.» اظهارات عون در دیدار هیأتی از اعضای شورای اداری انجمن صنعتگران لبنان و با حضور «عماد حب الله»، وزیر صنعت در دولت پیشبرد امور لبنان مطرح شد.

واقعیت آن است که اقدام اقتصادی عربستان سعودی علیه لبنان جنجال فراوانی را در محافل داخلی این کشور به پا کرده است. به نظر می‌رسد که عربستان سعودی از مسألۀ قاچاق تنها به عنوان دستاویزی برای اعمال فشار بر لبنان استفاده می‌کند. اینگونه به نظر می‌رسد که بهانۀ کشف ۵ میلیون قرص کپتاگون حاوی ماده مخدر در میان یک محموله وارداتی انار از کشور لبنان به عربستان در واقع اقدامی برای سرپوش نهادن بر ابعاد حقیقی اقدام ریاض علیه بیروت است. سعودی‌ها به خوبی می‌دانند که لبنان درحال حاضر شرایط اقتصادی و معیشتی مناسبی ندارد. آن‌ها چندی پیش و در جریان سخنان حسان دیاب در خصوص اوضاع اقتصادی لبنان، نسبت به این مسأله مطمئن شدند. از همین رو، تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا از رهگذر اعمال فشار اقتصادی در بیروت به اهداف سیاسی خود دست پیدا کنند.

در همین ارتباط، روزنامۀ «رأی الیوم»، با اشاره به تصمیم ضد لبنانی سعودی در ممنوعیت واردات میوه و سبزیجات لبنان به عربستان می‌نویسد: «تصمیم سعودی مبنی بر واردات میوه و سبزیجات لبنان به عربستان را جز در راستای تشدید محاصره شدید کنونی ضد لبنان نمی‌توان قلمداد کرد، محاصره‌ای که با تحریک آمریکا و رژیم صهیونیستی صورت می‌گیرد تا مردم لبنان گرسنه بمانند و این کشور به سمت جنگ داخلی کشیده شود.» بر این اساس، کاملاً واضح به نظر می‌رسد که هدف اصلی و اساسی عربستان سعودی از ممنوعیت واردات میوه و سبزیجات از لبنان، افزایش فشارهای سیاسی بر این کشور است. مقامات سعودی به دنبال آن هستند تا از شرایط اقتصادی وخیم کنونی در لبنان نهایت بهره‌برداری را کرده و اوضاع را به گونه‌ای رقم بزنند که مسئولان بیروت در برابر خواسته‌هایشان تسلیم شوند.

یکی از مهمترین خواسته‌ها و مطالبات عربستان سعودی از لبنان، دور کردن حزب الله از ساختار سیاسی این کشور است. این مطالبه‌ای است که سعودی‌ها از سالیان گذشته تاکنون از مقامات رسمی لبنان داشته‌اند. در واقع، عربستان سعودی همواره یکی از مخالفان سرسخت نقش‌آفرینی گروه مقاومتی حزب‌الله در ساختار و نظام سیاسی لبنان بوده است. اکنون و در این شرایط اقتصادی لبنان، سعودی‌ها فرصت را برای تحقق هدف خود علیه حزب الله کاملاً مناسب دیده‌اند.

در همین ارتباط، برخی منابع اعلام کردند که اخیراً دیدار محرمانه‌ای میان «جوزف عون»، فرمانده ارتش لبنان و «ولید البخاری»، سفیر عربستان سعودی در بیروت برگزار شده است. دو طرف در جریان این دیدار راهکارهای تقویت دوجانبه را مورد بحث و بررسی قرار دادند. در این دیدار، سفیر عربستان سعودی خطاب به فرمانده ارتش لبنان اعلام کرد که ریاض هرگونه کمک خود به ارتش این کشور را منوط به تحقق شروطی می‌داند! منابع آگاه در لبنان اعلام کردند که سفیر عربستان سعودی در بیروت در سخنانی گستاخانه مدعی دخالت حزب‌الله در امور نهادهای نظامی و امنیتی شده است. البخاری مدعی شده است که این دخالت‌ها باید پایان یابد تا عربستان سعودی بتواند به ارتش لبنان کمک نظامی ارائه دهد!

البته گزافه گویی‌های سفیر عربستان سعودی در جریان دیدار با جوزف عون با واکنش قاطعانۀ فرمانده ارتش لبنان مواجه شد. عون خطاب به سفیر سعودی اعلام کرد که حزب‌الله کوچک‌ترین دخالتی در امور نظامی و امنیتی لبنان ندارد. به نظر می‌رسد که البخاری در جریان دیدار مذکور خواستۀ همیشگی ریاض از بیروت مبنی بر لزوم کنار گذاشتن حزب الله از صحنه سیاسی لبنان را نیز مطرح کرده است. به هر حال، آنچه که اکنون واضح به نظر می‌رسد، این است که سعودی‌ها تلاش می‌کنند از اوضاع سیاسی و اقتصادی نه چندان مناسب کنونی لبنان برای جامه عمل پوشاندن به رؤیاهای دیرینۀ خود در این کشور به ویژه علیه حزب‌الله، بهره‌برداری کنند. این درحالی است که ملت لبنان همواره طی سالیان گذشته به معادله راهبردی ارتش، ملت و مقاومت پایبند بوده و در ادامه نیز پایبند خواهد ماند.

منبع تحلیل: خبرگزاری مهر ‌‌‌‌

توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»

‌‌‌‌