شیوه‌ها و راهکارهای مشارکت افزایی
انتخابات از برکات انقلاب اسلامی است و شرکت در انتخابات ضمن اینکه یک وظیفه دینی و اجتماعی است؛ زمینه‌ای برای نمایش اقتدار ملی و کارآمد سازی سازمان‌ها و نهادها برای تحقق اهداف کشور به حساب می‌آید. شرکت پرشور و حداکثری در انتخابات و انتخاب رئیس جمهور مؤمن، انقلابی، آگاه، متخصص، متعهد و… می تواند ضمن کمک به حل مشکلات کشور، برای نظام بازدارندگی ایجاد کرده و تضمین کننده امنیت، عزت، اقتدار همه‌جانبه باشد.
در واقع می‌توان گفت که انتخابات و رأی مردم (مستقیم و غیرمستقیم) ساختار قدرت سیاسی نظام را مشخص و تعیین می‌کند که این نشانه مشارکت و تأثیر رأی ملت در ترسیم و تعیین جهت گیرهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی نهادهای نظام محسوب می‌شود.
میزان مشارکت سیاسی ملت در انتخابات نشان دهنده اعتماد و مقبولیت نظام سیاسی است. حضرت امام خامنه‌ای (مدظله العالی) در این رابطه می‌فرمایند: «یک پیام … این انتخابات و این حضور عظیم مردمی، وجود اعتماد متقابل میان نظام اسلامی و مردم است. اینکه در این انتخابات، عرصه برای گفت‌وگو کردن، برای ورود افراد با گرایش‌های مختلف، برای به صحنه آوردن و روی دایره ریختن نظرات گوناگون، باز شد. این، نشانه اعتماد به نفس نظام است و نشانه این است که نظام اسلامی به مردم خود اعتماد دارد؛ به مردم اعتماد می‌کند. این اعتماد به توفیق الهی، به فضل الهی همچنان هست و ما انتظار داریم از مسئولان کشور، از دست‌اندرکاران بخش‌های مختلف که با رفتار خود همچنان این اعتماد را افزایش بدهند. این سرمایه اصلی نظام اسلامی است.» (۱۵/۵/۸۸)
از مهم ترین ویژگی های مشارکت در نظام اسلامی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- محوریت فضیلت در نظام مردم سالاری دینی؛
- هدایت محوری؛
- مردم سالاری دینی متّکی بر ایمان دینی؛
- آرمان‌گرایی بر مبنای واقع گرایی؛
- مردم سالاری دینی همواره با عقلانیّت؛
- تکلیف محوری؛
- شایسته سالاری؛
- قانون محوری؛
همچنین مشارکت مطلوب در نظام اسلامی واجد ویژگی هایی است که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر است:
- مشارکت عام و حداکثری در انتخابات
- دارای وجوه دوگانه حق مداری و تکلیف محوری
- مشارکت کیفی متنوع شامل همه اقوام، مذاهب، جوانان، اقشار اجتماعی و کلیت جامعه در انتخابات برای تقویت مقبولیت نظام سیاسی
- به‌کارگیری انتخابات به عنوان ابزار توانمندسازی اقشار و نخبگان
- مشارکت از نوع فعال و آگاهانه به جای شرکت انفعالی در انتخابات
- مشارکت همراه با مسئولیت از جانب جامعه به منظور پاسخگو نمودن افراد منتخب
- بازتعریف معیارهای انتخاب افراد و تمرکز بر الگوی مشارکت مسئولانه و متعهدانه
با توجه به اینکه سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که در دوره حساس کنونی برگزار می‌شود، آزمونی تعیین کننده فراوری ملت ایران به حساب آمده، بنابراین مسئولیت و تکلیف سنگینی بر عهده اقشار جامعه به ویژه نخبگان است که انجام صحیح این تکلیف منوط به تحقق شرایط صحت انجام تکلیف می‌باشد. در شرایطی که دشمنان ملت ایران با به کارگیری تهدیدات ترکیبی و پیچیده به دنبال تضعیف ارکان نظام اسلامی هستند؛ انتخابات پرشور و کارآمد می‌تواند کارکردهای زیر را در خنثی سازی برنامه‌های دشمن داشته باشد:
- اثبات برخورداری نظام از پشتوانه مردمی و مقبولیت حداکثری
- اعلان اعتماد مکرر و ده‌ها باره رأی دهندگان به نظام
- امکان افزایش کارآمدی با حضور افراد شایسته توانمند در جایگاه نمایندگان ملت در مجلس شورای اسلامی
در همین راستا، ضرورت دارد همگان با مشارکت حداکثری، انتخاب هوشمندانه و آگاهانه و افزایش کارایی و کارآمدی نظام در انتخابات پیش رو شرکت نموده و به وظیفه خود در حفظ و ارتقاء اقتدار نظام اسلامی عمل نماییم. از مهم ترین شیوه‌ها و راهکارهای مشارکت افزایی می توان به گزاره های زیر اشاره کرد:
- بهره گیری از وجود نخبگان، صاحب‌نظران و افراد دلسوز انقلاب اسلامی: یکی از ظرفیت های نظام وجود نخبگان، صاحب نظران و افراد دلسوز انقلاب است که در این راستا باید مشارکت سیاسی نخبگان بیشتر شود و در بدنه مدیریتی کشور از وجود نخبگان، صاحب‌نظران و افراد دلسوز انقلاب اسلامی بهره برداری شود.
- آگاه سازی و توجیه عامه مردم: از مهم‌ترین مؤلفه های این راهکار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تبیین و تشریح اهمیت و ضرورت انتخابات در تعیین سرنوشت کشور
- تبیین نقش مشارکت حداکثری در افزایش مشروعیت، عزت، اقتدار و امنیت همه‌جانبه جمهوری اسلامی
- تشریح وضعیت حساس کشور در مواجهه با استکبار جهانی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری
- تبیین و تشریح نقشه‌ها، سیاست ها و… شوم دشمنان
- تشریح ابعاد شرعی، حقوقی، تکلیفی و مسئولیتی حضور افراد در انتخابات
- اعتمادسازی افراد جامعه: برخی از مهم ترین مؤلفه‌ها و شاخص‌های در این رابطه محسوب می‌شوند.
- تبیین القائات، شبهات، تردیدافکنی، اهداف و سیاست های دشمنان
- تبیین رقابتی بودن انتخابات
- نمایشی نبودن انتخابات
- ارائه پاسخ های اقناعی و مستدل
- اطلاع رسانی دقیق، سریع و صریح
رهبر معظم انقلاب اسلامی در تحلیل انتخابات و اقدامات دشمن در زمینه اعتماد زدایی چنین فرمودند: «اگر مردم در کشور به آینده امیدوار نباشند، در انتخابات شرکت نمی‌کنند؛ اگر به نظام خودشان اعتماد نداشته باشند، در انتخابات شرکت نمی‌کنند؛ اگر احساس آزادی نکنند، به انتخابات روی خوش نشان نمی‌دهند. دشمنان ملت ایران می‌دانند که وقتی اعتماد وجود نداشت، مشارکت ضعیف خواهد شد؛ وقتی مشارکت و حضور در صحنه ضعیف شد، مشروعیت نظام دچار تزلزل خواهد شد؛ آنها این را می‌خواهند؛ هدف دشمن این است. می‌خواهند اعتماد را بگیرند تا مشارکت را بگیرند، تا مشروعیت را از جمهوری اسلامی بگیرند.» (۲۹/۳/۸۸)
- ایجاد رضایتمندی در میان مردم: از مهم ترین مؤلفه ها و شاخص های رضایتمندی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ارائه برنامه های راهبردی برای آینده کشور
- مشخص کردن چشم انداز روشن برای امیدواری مردم
- اصلاح رفتار و عملکرد
- ارائه پاسخ های اقناعی و مستدل
- عذرخواهی از برخی سوء‌مدیریت‌ها و تلاش برای جبران کاستی‌ها
از دیگر راهکارهای مشارکت افزایی می توان به قانون‌مداری و رعایت اصول تبلیغات، مناظرات و…، توجه نامزدهای ریاست جمهوری به نیازهای اصلی و مبنایی جامعه، نهادینه کردن آرامش سیاسی و… در جامعه، رعایت تقوای سیاسی در مناظرات، پرهیز از سیاه نمایی و امیدوار کردن ملت به حل مشکلات، کنار گذاشتن اختلافات بین مسئولان و قوای سه‌گانه، ایجاد ثبات در اقتصاد در آستانه انتخابات، و... اشاره کرد.
جمعبندی:
در یک جمع بندی کلی می‌توان گفت مشارکت افزایی در انتخابات نیازمند شیوه‌ها و راهکارهای مناسب و بهینه است که بهره گیری از وجود نخبگان، صاحب‌نظران و افراد دلسوز انقلاب اسلامی؛ آگاه سازی و توصیه عامه مردم؛ اعتمادسازی افراد جامعه؛ و ایجاد رضایتمندی در میان مردم از مهم‌ترین این شیوه‌ها است.
منبع: دفتر مکتب اندیشه‌های دفاعی، امنیتی، نظامی و انتظامی (دانا) دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی
نظر شما :