راهبرد آمریکا برای جلوگیری از اتحاد روسیه و چین
راهبرد آمریکا برای جلوگیری از اتحاد روسیه و چین
دکتر «محمود دهقان»، کارشناس مسائل بین‌الملل ضمن اشاره به تصمیم روسیه برای خروج از پیمان آسمان‌های باز، در پی مخالفت آمریکا با بازگشت به این پیمان، گفت: «آمریکا احساس می‌کند اگر تشکیلات جدیدی مانند شانگهای توان اقتصادی چین را به برتری فضایی روسیه اضافه کند و اتحادی میان این دو شکل گیرد، روسیه از باج دادن به آمریکا در حوزۀ جهانی بی‌نیاز می‌شود.»
وی با اشاره به ابعاد قدرت پیمان شانگهای در حوزه‌های امنیتی، اقتصادی و نظامی، افزود: «تغییراتی که ترامپ تروریست می‌خواست با ارتباطات فردی با رهبران برخی کشورها، ازجمله با رهبر کرة شمالی، ایجاد کند شکست خورد و آمریکا در حال برنامه‌ریزی برای حضور نظامی در دریای چین جنوبی و جزایر اطراف آن، به هر قیمتی، است. به نظر می‌رسد تسلط احتمالی چین بر منطقه اوراسیا با تنش همراه باشد، به همین دلیل در حال تلاش برای تقویت نیروی دریایی خود است.» این کارشناس مسائل بین‌الملل فشارها به روسیه را با هدف ایجاد فاصلۀ این کشور با چین عنوان کرد و گفت: «آمریکا نگران اتحاد چین و روسیه است و نمی‌خواهد غول اقتصادی چین در حوزۀ امنیتی هم نفوذ پیدا کند. ما حتی این نگرانی را در رابطه با مسئلۀ احیای جاده ابریشم هم شاهد هستیم.»
دکتر دهقان با بیان اینکه چینی‌ها به صراحت اعلام کردند بخشی از بودجۀ بزرگی که آمریکای بایدن تصویب کرده برای مقابله با چین است، ادامه داد: «روابط روسیه و آمریکا در حال حاضر در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد و به نظر می‌رسد فشارهایی که در حوزه‌های مختلف به روسیه وارد می‌شود با این هدف است که روس‌ها وارد این بلوک‌بندی نشوند و به عنوان متحد کنار چین قرار نگیرند. آمریکا با افزودن فشارها به روسیه، به دنبال امتیازگیری از این کشور، در راستای فاصله گرفتن از چین است.» وی در خصوص احتمال ایجاد رقابت تسلیحاتی میان آمریکا و روسیه نیز گفت: «روسیه و آمریکا اکنون هم وارد رقابت تسلیحاتی شده‌اند، پر کردن خلأهایی که در حوزه‌های سیاسی در جهان شکل می‌گیرد برای هر دو قدرت بسیار مهم است. آمریکا برای حفظ وضع موجود و هژمونی مسلط حاکم بر جهان نیاز به تسلیحات مدرن‌تر دارد و در واقع حوزۀ نظامی را برای برتری اقتصادی می‌خواهد. کما اینکه در پایان دوران کلینتون که آمریکا به مسائل داخلی پرداخت، متوجه غفلت از تقسیم‌بندی‌های جهانی و بهره‌گیری چین از این فضا شدند.»
وی با اشاره به بحران‌آفرینی‌های آمریکا در کشورهای دنیا و توسل به تسلیحاتش با هدف جبران این فاصله، ادامه داد: «روسیه هم با وجود فشاری که به لحاظ اقتصادی به مردم وارد می‌شود باز هم از توجه به تسلیحات و مسابقه تسلیحاتی با آمریکا دست نکشیده است و تلاش می‌کند با در نظر گرفتن تجربه شوروی، از این میدان خارج نشود.» این استاد دانشگاه افزایش تنش میان آمریکا و چین را در دورۀ ۱۰ ساله آینده تا حد به‌روز جنگ نظامی میان دو کشور محتمل دانست و اضافه کرد: «چین به سرعت در حال امضای قراردادهای بلندمدت با کشورهای مختلف است و به نوعی از کشورها یارگیری می‌کند.» دکتر دهقان حوزۀ نظامی را تنها اهرم برتر آمریکا در مقابله با قدرت چین و روسیه برشمرد و گفت: «قراردادها رفته‌رفته با افزایش دستاوردهای فنّاورانه در حال از دست دادن موضوعیت خود هستند. پیمان آسمان‌های باز که هر دو کشور از آن خارج شدند ازجملۀ این مسائل بود؛ مانند قرارداد ممنوعیت ارسال صوت از یک کشور به کشوری دیگر که بعدها خود به خود از بین رفت، هرچند هنوز آن ممنوعیت بین‌المللی وجود دارد.»
وی توضیح داد: «در حوزۀ نظامی هم این مسئله وجود دارد؛ آمریکا به لحاظ موقعیتش در حوزۀ بین‌المللی به سلاح‌های بسیار دقیق در حوزۀ سلاح‌های کشتار جمعی دست یافته است؛ بنابراین جنگ‌های آینده جنگ‌های با کشتار بسیار بالا است که در آن عناصر اتمی و میکروبیولوژی مورد استفاده قرار می‌گیرند، قطعاً دوران حرکت تانک‌ها و توپ‌ها در جنگ‌ها به پایان رسیده است.» این استاد دانشگاه با اشاره به توان روسیه در حوزۀ اقتصادی برای رقابت با آمریکا در جنگ تسلیحاتی، تأکید کرد: «روسیه به لحاظ ضعف اقتصادی، به تنهایی نمی‌تواند در مقابل آمریکا قرار گیرد. اگر همان روند افزایش هزینه‌های نظامی ادامه می‌یافت، روسیه هم در آستانۀ فروپاشی قرار می‌گرفت. به همین دلیل روسیه به دنبال قرارداد شانگهای است تا این ضعف را جبران کند، قراردادی که از روسیه آغاز و به چین ختم می‌شود.»
دکتر دهقان با بیان اینکه روس‌ها به پشتوانه اقتصادی چین نیازمندند و چین هم به پشتوانۀ نظامی روسیه نیاز دارد، گفت: «اگر این دو کشور بتوانند به هم نزدیک‌تر شوند و سیاست‌های برخی کشورهای این منطقه را به سمت هم‌سو کردن با سیاست‌های خود ببرند طبیعی است که این منطقه یکپارچه خواهد شد.» وی تأکید کرد: «فشاری که از سوی آمریکا به روسیه شاهد هستیم و همچنین ایجاد بحران‌های سیاسی متعدد و پی‌درپی، با این هدف است که روسیه را به سمتی ببرند که در نهایت در مذاکرات، تعهد دهد که در درگیری‌های آمریکا و چین دخالتی نمی‌کند.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :