پیام‌ها و پیامدهای رویارویی ناوهای روسیه و آمریکا در دریای ژاپن
پیام‌ها و پیامدهای رویارویی ناوهای روسیه و آمریکا در دریای ژاپن
«محمدجواد قهرمانی»، کارشناس مسائل شرق آسیا اظهار داشت: «نیروی دریایی روسیه در اعلامیه‌ای اظهار داشت که ناوشکن نیروی دریایی آمریکایی یو.اس.اس.چاف روز جمعه ۱۵ اکتبر سال ۲۰۲۱ (۲۳ مهر ۱۴۰۰) در حال ورود به آب‌های سرزمینی این کشور بوده که با هشدارهای متعدد و در نهایتاً با نزدیک شدن کشتی جنگی نیروی دریایی روسیه، ناو آمریکایی مجبور به تغییر مسیر می‌شود.»
وی با اشاره به اینکه اعلامیۀ روسیه مانور ناوشکن آمریکایی را تخطی آشکار از قواعد بین‌المللی و توافق ۱۹۷۲ مسکو و واشنگتن برای جلوگیری از برخوردهای هوایی و دریایی دانسته است، تأکید کرد: «این دومین بار در ماه‌های اخیر است که روسیه می‌گوید یک کشتی جنگی عضو ناتو را از آب‌های خود بیرون کرده است؛ در ماه ژوئن نیز پس از نزدیکی کشتی بریتانیایی به یکی از بنادر کریمه، روسیه با جدیت تمام و با اقدام به شلیک آتش نسبت به این اقدام واکنش نشان داد. همچنین در ماه نوامبر سال ۲۰۲۰، روسیه اعلام کرد که ناوشکن آمریکایی یو.اس.اس.مک‌کین را از خلیج پترکبیر دور کرده است جایی که روسیه آن را قلمرو خود اما آمریکا آن را آب‌های بین‌المللی قلمداد می‌کند.»
وی دربارۀ واکنش آمریکا نیز توضیح داد: «نیروی دریایی آمریکا در بیانیه‌ای اعلام داشت که حرکت ناو این کشور در ادامۀ عملیات منظم آن و مطابق با قواعد حقوق و عرف بین‌المللی بوده است هرچند نگاهی کلان‌تر به تحولات به خوبی ماهیت پیچیده اوضاع را نشان می‌دهد.» قهرمانی با اشاره به اینکه اتفاق اخیر در زمانی به وقوع پیوست که چین و روسیه در دریای ژاپن در حال برگزاری مانوری نظامی بودند، گفت: «این مانور در ادامه همکاری‌های نظامی گسترده دو کشور در سال‌های اخیر به شمار می‌رود. طی سالیان اخیر دو کشور گشت‌های هوایی مشترکی را در دریای چین شرقی و دریای ژاپن انجام داده‌اند. با این حال آنچه مانور اخیر را از مانورها و همکاری‌های پیشین متمایز می‌سازد این است که برای اولین بار پکن ناوشکن جدید نوع ۰۵۵ نان چانگ خود را برای تمرینات مشترک اعزام کرد.»
وی ادامه داد: «در کنار این موضوع، به دنبال خاتمۀ مانور نظامی مشترک چین و روسیه، برای نخستین بار دولت ژاپن تأیید کرد که نیروهای چینی و روسی از تنگه تسوگارو که دریای ژاپن را به اقیانوس آرام پیوند می‌زند عبور کردند. اگرچه به گفتۀ ژاپن این امر تخطی از قواعد بین‌المللی نبوده اما هماهنگی‌های رو به افزایش چین و روسیه را به نمایش می‌گذارد.» این کارشناس دربارۀ حضور آمریکا در منطقه گفت: «آمریکا به عنوان یک قدرت فرامنطقه‌ای در حال حاضر تلاش خود برای استقرار نظامی بیشتر در منطقه را گسترش داده و در حال تکمیل فعالیت‌های نظامی در منطقه است. پیمان آکوس میان آمریکا، بریتانیا و استرالیا را می‌توان اوج تلاش‌های این کشور برای همکاری نظامی با متحدان در منطقه آسیا پاسیفیک دانست. در کنار آن، واشنگتن طی سالیان اخیر مانورهای متعددی را در مناطق حساس برای کشورهای منطقه برگزار کرده است.»
وی تأکید کرد که علاوه بر دریای ژاپن، روابط آمریکا و روسیه در حوزه‌ها و نقاط دیگر نیز پرتنش دنبال می‌شود و همین امر زمینۀ همکاری و نزدیکی بیش از پیش روسیه و چین را به وجود آورده است. با این حال، اگرچه مانور اخیر دو کشور هشداری به ژاپن محسوب می‌شود اما نمی‌توان سطح شراکت دو کشور را هم تراز اتحاد آمریکا و ژاپن دانست. فاکتور مهم، فشارهای آمریکا است که در تقویت همکاری نظامی روسیه و چین نقش برجسته‌ای ایفا می‌کند. قهرمانی در پایان دربارۀ چشم‌انداز روابط مسکو و واشنگتن با توجه به تنش‌های موجود گفت: «اگرچه حضور ناوشکن آمریکایی در نزدیکی آب‌های سرزمینی روسیه را می‌توان به عنوان تلاش این کشور برای آزمودن جدیت روسیه و از سوی دیگر اعلام آمادگی این کشور در برابر مسکو و پکن قلمداد کرد اما این اقدام در کنار سایر تحولات نظامی می‌تواند با افزایش سطح بحران در روابط دو کشور از یک‌سو و توسعه بیشتر همکاری‌های نظامی چین و روسیه از سوی دیگر همراه شود. در نهایت افزایش سطح بحران در روابط دو کشور می‌تواند هم به برخورد احتمالی و مواجهه بینجامد و هم ممکن است به همکاری منتهی شود. با این حال، روابط آمریکا و روسیه در حال حاضر در چنین شرایطی قرار ندارد.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :