ابعاد جنگ نرم و تلاش آمریکا برای فرار مغزها از روسیه

عفیفه عابدی تحلیلگر مسائل روسیه، با بیان اینکه جنگ نرم غرب علیه روسیه، پیش از جنگ اوکراین آغاز شده بود، اظهار داشت: همزمان با استقرار نیروهای روسی در شرق اوکراین و مرزهای مشترک با بلاروس، اطلاعات گسترده‌ای و پیچیده‌ای در مورد اهداف روسیه از سوی رسانه‌ها و نهادهای غربی منتشر شد. گرچه روس‌ها این مسائل را رد می‌کردند، اما بعدها تحولات، طبق همان سناریوهایی که رسانه‌های غربی مطرح می‌کردند، پیش رفت.

وی با بیان اینکه جنگ نرم آمریکا در ابعاد جنگ سایبری، اطلاعاتی و رسانه‌ای جدی‌تر دنبال می‌شود، افزود: در بعد اطلاعاتی، شاهد مشاوره جنگی به اوکراین هستیم که ابعاد آشکار و پنهانی دارد، چنانچه اخیراً اطلاعاتی درباره اینکه اوکراین توانسته با مشاوره و کمک‌های اطلاعاتی آمریکا افسران روسیه را هدف قرار دهد نیز منتشر شد. غرب در بعد رسانه‌ای نیز جنگ گسترده‌ای علیه روسیه دنبال کرده است و در این راستا برای تاثیرگذاری مستقیم بر تصمیم‌گیران روسی تلاش می‌کند.

این کارشناس مسائل روسیه قرار گرفتن روسیه در موضع انفعال و واکنشی، تعویق یا تغییر برنامه‌ها در میدان جنگ و تحت فشار قرار دادن تصمیم سازان روسیه در افکار عمومی و عقب‌نشینی از مطالبات در میز مذاکرات و همچنین ارائه تصویر غیراخلاقی و شکست خورده از تصمیم‌سازان روسیه را از جمله اهداف جنگ نرم آمریکا علیه روسیه عنوان کرد و ادامه داد: آمریکا برای کاهش حمایت مردم روسیه از دولت، تضعیف روحیه آن‌ها و تعمیق یاس و ناامیدی و کاهش قدرت دولت روسیه برای به کارگیری نیروی انسانی در میدان جنگ را با بهره‌گیری از جنگ رسانه‌ای دنبال می‌کند.

عابدی با بیان اینکه غرب با جنگ نرم اهداف بلند مدت و میان مدتی علیه روسیه برای تشدید شکاف سیاسی و اجتماعی در این کشور دارد، اضافه کرد: گرچه افکار عمومی در روسیه، تاثیر مستقیمی بر سیاست خارجی روسیه ندارد، اما تاثیر آن در بلندمدت قابل چشم پوشی نیست. ضمن اینکه کشورهای دیگر نیز به واسطه فشار افکار عمومی، برای عدم حمایت از روسیه تحت فشار قرار می‌گیرند. مخدوش شدن وجهه جهانی روسیه در افکار عمومی دنیا، حتی در گسترده ساختن تحریم‌های اقتصادی علیه این کشور نیز تاثیرگذار است و همراهی‌ها را بیشتر می‌کند، زیرا بخشی از مبادلات ارزی و تجاری در سطوح پایین اجتماعی انجام می‌شود که با منفور شدن چهره روسیه در افکار عمومی جهان، این بُعد نیز به تحریم افزوده می‌شود.

وی ترور شخصیت، ارائه پیشگویی‌های فاجعه‌آمیز و مبالغه‌آمیز، جهت دهی به اخبار، ایجاد رعب و وحشت و عملیات روانی علیه روسیه را از دیگر عرصه‌هایی برشمرد که غرب علیه این کشور در دستور کار قرار داده است و گفت: با توجه به تسلط غرب بر رسانه‌ها و گستره رسانه‌های غربی و نقش شبکه‌های اجتماعی و در عین حال فراگیری زبان انگلیسی، پیامدهای این سیاست‌ها گسترده‌تر خواهد شد و غرب توانسته در جنگ نرم و ایجاد فضای روانی علیه روسیه به اهداف خود برسد و خلائی را که به دلیل عدم حضور نظامی و مستقیم در این جنگ داشته، پوشش دهد.

تلاش آمریکا برای تسریع فرار مغزها از روسیه

این پژوهشگر پژوهشکده مجمع تشخیص مصلحت با اشاره به تصمیم آمریکا برای ارائه ویزای آمریکا به دانشمندان و نخبگان روسیه با هدف تسریع فرار مغزها و محروم کردن روسیه از استعدادهای برتر خود ادامه داد: یکی از راهبردهای بلندمدت آمریکا، درخصوص کشورهای هدف، خصوصاً در مورد ایران، چین و روسیه، سرمایه‌گذاری‌های پیچیده برای جذب و به کارگیری نخبگان این کشورها و بهره‌گیری از استعدادهای آن‌ها و تضعیف بخش نخبگانی این کشورها بوده است. این یکی از ابعاد جنگ نرم آمریکا است که در قالب تضعیف نیرو و منابع انسانی جامعه روسیه دنبال می‌شود.

عابدی با بیان اینکه آمریکا همواره برنامه مدونی در ارتباط با این موضوع داشته و اکنون، با اعلام این تصمیم بایدن برای ارائه ویزا و برخی تسهیلات، آن را در برابر روسیه تشدید کرده است، تصریح کرد: آمریکا در حالی این سیاست را دنبال می‌کند که یکی از تاکتیک‌های موازی آن، ایجاد رعب، یاس و ناامیدی در افکار عمومی مردم روسیه و همچنین نخبگان آن، همزمان با اعمال تحریم‌های اقتصادی بوده است. قطعاً ایجاد چنین شرایطی، باعث افزایش انگیزه و تمایل نخبگان برای مهاجرت به جوامع غربی و خصوصاً آمریکا می‌شود.

منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی

توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»